φαιός

-ά, -ό / φαιός, -ά, -όν, ΝΜΑ, θηλ. και -ή Ν

1. (ιδίως για το χρώμα τού λυκαυγούς ή τού λυκόφωτος) αυτός που έχει χρώμα μεταξύ λευκού και μαύρου, σκούρος, μουντός

2. (το θηλ. ως κύριο όν.) η Φαιά

μυθ. αγριόχοιρος που λυμαινόταν την περιοχή τού Κρομμυώνος και ο οποίος φονεύθηκε από τον Θησέα

νεοελλ.

1. γκρίζος, σταχτής

2. φρ. α) «φαιά ουσία»

ανατ. η περιοχή φαιού χρώματος που φαίνεται στις τομές τού εγκεφάλου και τού νωτιαίου μυελού και σχηματίζεται από τα σώματα τών νευρώνων, σε αντιδιαστολή με τη λευκή ουσία

β) «φαιοί πυρήνες»

ανατ. μάζες από φαιά ουσία που βρίσκονται μέσα στον εγκέφαλο

γ) «καταναλώνω φαιά ουσία» — καταβάλλω μεγάλη πνευματική προσπάθεια

δ) «φαιός παγετός»

(μετεωρ.) άλλη ονομασία τού ξηρού παγετού

αρχ.

μτφ. (για ήχο ή φωνή) βαθύς.

[ΕΤΥΜΟΛ. Το επίθ. φαι-ός ανάγεται στην ΙΕ ρίζα *g^whәi- «ανοιχτόχρωμος, λαμπερός, φωτεινός», δεν είναι, όμως, δυνατόν να εξακριβωθεί ο τρόπος σχηματισμού του (πιθ. < *φαι-σός ή *φαι-Fος ή *φαι-σFος)

βλ. και λ. φαιδρός, φαίδιμος, φαικός].